Schoenschrapers
Heb je ooit een schoenschraper gezien tijdens een wandeling door Amsterdam? Het zijn van die kleine, onopvallende details die je snel over het hoofd ziet, maar ze zijn er nog steeds! Een schoenschraper is een klein ijzeren balkje dat je vaak laag naast de voordeur van oude huizen ziet zitten. Vroeger dienden ze een belangrijk doel: het schoonmaken van je schoenen voordat je naar binnen ging.
In de 19e en vroege 20e eeuw waren veel straten in Amsterdam onverhard, modderig en drassig. Schoenschrapers waren daarom onmisbaar om de viezigheid van je schoenen af te halen. Door je schoen langs het balkje te schrapen, verwijderde je modder en vuil. Dit voorkwam dat bewoners hun huis vol viezigheid binnenstapten, iets wat destijds geen overbodige luxe was, zeker in huizen met houten vloeren of dure tapijten.
Hoewel schoenschrapers vandaag de dag hun functie hebben verloren door de verharde straten en betere infrastructuur, zijn ze nog steeds te vinden op verschillende plekken in de stad. In Amsterdam zijn er 106 schoenschrapers op maar liefst 44 locaties. Als je goed kijkt, zul je ze in oude stadswijken, zoals de Jordaan of Oud-Zuid, nog tegenkomen. Vaak zijn ze verweerd door de tijd, maar ze blijven stille getuigen van een verleden waarin kleine, praktische oplossingen het leven net iets makkelijker maakten.
De volgende keer dat je door de stad wandelt, let eens op die lage nisjes naast oude voordeuren. Misschien spot je een van deze verborgen details van het Amsterdamse straatbeeld. Het zijn de kleine dingen die de geschiedenis van de stad levendig houden!
Tekst:
Mara Giamboi
17
September 2024
Beeld:
Josephine Jongbloed