Het Leidseplein; een plein of een brug?

Het Leidseplein wordt door velen gezien als het uitgaanscentrum van Amsterdam: je kunt er borrelen, dineren, naar het theater, een concert, of tot laat dansen in een van de vele clubs. De één houdt van het plein, de ander vermijdt het om de drukte. Maar bijna niemand weet dat het Leidseplein eigenlijk één grote brug is…

Een brug? Ja, echt! Onder het Leidseplein bevindt zich nog een groot deel Lijnbaansgracht, inclusief water, alleen zie je dat niet. Het water loopt vanaf de Lijnbaansgracht bij de Melkweg onder het plein door naar de Lijnbaansgracht/Zieseniskade. Dit noem je ook wel een ‘duiker’: een kokervormige constructie die verschillende wateren met elkaar verbindt. Dit is niet de enige duiker in Amsterdam, op meer plekken in Amsterdam lopen de grachten onder onze voeten door zonder dat we het weten. Zoals op de Nieuwmarkt, of bij de Munt. 

Het Kleine Gartmanplantsoen aan het Leidseplein bestond tot 1914 niet; daar was enkel water. In plaats van de gracht te dempen, werd er overheen gebouwd; dit noem je ‘overkluizing’. Zo ontstond het Kleine Gartmanplantsoen. Om te zorgen dat het wegdek niet instort, is de gracht in het midden voorzien van een muur voor extra steun. 

Wil je de duiker van het Leidseplein zelf aanschouwen? Ga dan voor de brug van de hoofdingang van de Melkweg staan. Aan de linkerkant van deze ophaalbrug zie je het water onder de Stadsschouwburg verdwijnen. Zie je het zwarte gat? Dat is het begin van de lange onderdoorgang.