Spinhuis/ Rasphuis

Dit is het poortje van het Rasphuis. Als je goed naar het poortje van het kijkt, zie je een kunstwerk van twee geboeide mannen met daar tussenin de stedemaagd. De geboeide mannen wijzen op de mannengevangenis, ook wel het Rasphuis, dat hier vanaf 1596 gevestigd was. De gevangenis dankt haar naam aan de taak van de gevangenen: zij moesten hout tot pigmentpoeder raspen, zodat hier verf van gemaakt kon worden. 

Het Rasphuis was geen gewone gevangenis. De gevangenis werd opgericht in een tijd dat men anders over ordehandhaving begon te denken. In het Rasphuis werden misdadigers niet alleen bestraft, maar leerden ze ook hoe ze weer goed functionerend konden terugkeren in de maatschappij. 

Om de hoek van het Rasphuis vind je het Spinhuis, ook geen gewone gevangenis. In de 16e en 17e eeuw was dit de plek waar vrouwen, meestal veroordeeld voor kleine vergrijpen zoals bedelen of diefstal, werden opgesloten. Maar ook jongedames die zich aan prostitutie in bordelen en herbergen schuldig maakten, wegens dronkenschap waren opgepakt of overspel hadden gepleegd, werden hier vastgezet.

Het Spinhuis was ook meer dan alleen een gevangenis: het was een soort werkhuis. De dames moesten zich nuttig maken door te spinnen, vandaar de naam Spinhuis.

Het werk aan de spinnewielen was bedoeld om hen discipline bij te brengen, maar er zijn verhalen dat de vrouwen er juist een beetje hun eigen ding van maakten. Ze verzamelden zich, maakten grapjes, roddelden en leefden hun eigen leven binnen de muren. Niet bepaald een strenge gevangenis zoals je zou verwachten!

Het verhaal gaat dat wat zich binnen het Spinhuis allemaal afspeelde zó’n bruisend gezicht was, dat er ooit een speciale ‘spinkamer’ is gecreëerd waar welvarende Amsterdammers konden komen kijken hoe het er allemaal aan toeging. Het groeide uit tot een soort middeleeuws theater. En alsof dat nog niet gek genoeg is, kregen sommige gevangenen zelfs toestemming om bier te drinken tijdens het werk, omdat men dacht dat het hen rustiger zou maken, wat ook de ‘voorstellingen’ ten goede kwam.